Mutter Courage en het grijze gebied tussen goed en kwaad

Celeste Lupus (pseudoniem voor de jurist en oud-advocaat Roelof Hendrik Bos) schrijft korte schetsen die niet zelden gaan over levensdilemma's. In Sebastian Haffner, het Stockholmsyndroom en Bertolt Brecht werkt hij in een essay het probleem van de vrije keuze uit.  Een 'Stockholmsyndroom' is een overlevingsmechanisme: uit zelfbehoud identificeer je je in dat geval dusdanig met je geweldenaar in welke vorm dan ook, dat je op den duur verbeeldt dat je leeft in vreedzame co-existentie. Sebastian Haffner heropende in 2000 de goed/fout schuldvraag in de Tweede Wereldoorlog, door te stellen dat de Duitsers niet vrijuit gingen - ze hadden zélf de keuze gemaakt voor Hitler en waren geen willoze slachtoffers. Zijn boek hierover deed veel stof opwaaien.

De sprong naar Bertolt Brecht lijkt niet voor de hand te liggen, maar ook in zijn werk gaat het om dilemma's rond de vrije keuze: eerst het eten en dan de moraal, of andersom?

Celeste Lupus komt tot de conclusie dat goed/versus fout meestal door de omstandigheden wordt bepaald. Al te recht in de leer, zoals het geval is in de eenakter De Bijbel van Brecht, levert vaak óók slachtoffers op. Een lezenswaardig essay dat tot nadenken stemt in het najaarsnummer van Bühne.

Celeste Lupus