Noud Bles editie dit voorjaar: interview door Wim Huijser - over literatuur en muziek en veel meer rond zijn jubileum dit jaar
 |
| Omslag portret jubileumbühne is van Hai Verstappen |
Het lag in de oorspronkelijke bedoeling dat Noud Bles dit voorjaar een vol programma had mét publiek vanwege zijn 75e verjaardag in maart dit jaar én vanwege een bijna vijftigjarig schrijversjubileum. Door de Corona-pandemie die ons allen besloop waren bijna alle activiteiten verschoven of afgelast. Toch ging er wel iets door: de Bühne editie Noud Bles verscheen naast de herdruk van de roman Bevrijdingsvuur, oorspronkelijk begin jaren '90 verschenen.
In de 'jubileum Bühne Noud Bles' staan bijdragen van onder meer Wim Huijser, Perry Pierik, Jan de Rooy en Thomas Verbogt. Daarbij springen twee dingen meteen in het oog. Ten eerste de plaats die is ingeruimd voor poëzie - Bles blijkt een groot poëzieliefhebber en hij schrijft ook met enige regelmaat gedichten - én zijn productiviteit. Bijna ieder jaar, zo lijkt het, verschijnt er wel een titel van zijn hand. De onderwerpen zijn divers, maar getuigen van een voorkeur voor het historische en voor de 'petit histoire', datgene wat zich binnen grote gebeurtenissen aan het oog onttrekt. En hier verraad de poëzieliefhebber in Bles zich weer.
Het leukst van de bijdragen zijn de meer persoonlijke van collega-vrienden Wim Huijser en Thomas Verbogt. Huijser, de biograaf van Cees Buddingh, ontmoet Bles in het najaar van 2013 tijdens een onderzoek voor een boek over schrijvers, wandelen en het rivierenland. Hij zoekt hem op:
'Ik bezocht hem terwijl hevige onweersbuien de kleiige Betuwse bodem teisterden. Verschanst tussen de boekenkasten in zijn kamer zaten we echter goed beschut. Noud had een soort agenda voor ons gesprek opgesteld. Eerst vertelde ik wat mij bezighield in de vaderlandse letteren, daarna zou hij volgen. Het werd een genoeglijke avond waarin hij mij meevoerde naar beide oevers van de Waal.'
De twee zouden elkaar nog regelmatig ontmoeten en zelfs af en toe samenwerken. Dat Noud Bles een onderhoudende causeur is die zijn gehoor graag in de ban wil houden komt ook naar voren in de bijdrage van Thomas Verbogt. In zijn verhaal 'Werkkamer' memoreert hij een bezoek aan Bles, waarbij hij genood is voor het diner:
'In het hoofd van Noud gebeurt zoveel dat woorden soms te traag zijn dat allemaal te bevatten. Het gaat allemaal over schrijven, over werk dat klaar is, over werk dat in de steigers staat, over werk dat nog niet eens begonnen is werk te zijn.'
Al deze persoonlijk getinte verhalen zijn liefdevol geschreven al bevatten ze hier en daar plaagstootjes. Maar zo hoort het als er iets te vieren valt. Ze zijn voorbehouden aan degenen die Bles nabij staan.
 |
| Reis in de zomer van 2019 met Noud Bles als gids |
Oók collegiaal aardig is het verhaal van Jan de Rooy, die Noud Bles nog kent uit zijn periode bij uitgeverij De Prom van de toenmalige uitgever/auteur Wim Hazeu. Bij Jan de Rooy gaat het meestal over kleine drama's waar het grotere achter schuilt: de tragiek van een moeilijk te vinden levensgeluk of dit najagen, maar dan doemt het noodlot op in de verte. In Een stem, helder als kristal is de ooit gevierde actrice Jeanne Brabay noodgedwongen verhuisd naar een senioren serviceflat. Ze is negentig en zelfstandig blijven wonen was geen optie meer. Ze leeft in het verleden en kan de nieuwe tijd niet omarmen. Zo zit ze zichzelf als het ware in de weg want ze wijst alles af wat haar nog levensvreugde zou kunnen geven. Het verhaal gaat niet over verbittering, maar eerder over de tragiek van de ouderdom en het afhankelijk worden. Een echt De Rooy-verhaal. Intussen is er deze decembermaand óók een 'Jan de Rooy editie' van Bühne verschenen.
Zouden er typische 'rivierenland auteurs' bestaan? Auteurs als Noud Bles uit de omgeving van Nijmegen...de Ooijpolder doemt op...het rivierenland...In ieder geval won Noud Bles in 2014 een prijs voor zijn gedicht Waalweemoed - dit naar aanleiding van een uitgeschreven wedstrijd onder de titel 'De rivier als bron voor pöezie'. Wie naar luchtfoto's kijkt van de Waal begrijpt de poëtische kracht die van dit landschap kan uitgaan....
Waalweemoed
Wat weet de rivier van de weg,
die ooit begon, onzichtbaar, hoog, en
na de langste afstand en de wijdste bochten
steeds naar de breedste breedte zoekt,
die vindt en oplost in zichzelf?
Ook ik weet niet waar ik begon,
wanneer en vooral niet: waarom.
Wij lijken op elkaar, de rivier en ik,
de rivier en jij en wij.
Eens kroop het leven naar het land.
Zie mij: ik sta rechtop,
Eens telden wij één cel,
Nu denk ik na, droom op mijn oever,
vaar mee met de stroom,
en eindig ooit in zee.
Bij elke bocht kijk ik vooruit zover ik kan en
weer terug, waar ik niets meer zie.
Waar is de Waal? Wanneer? Waarom?
In plaats van een live presentatie: via onderstaande link naar youtube is een interview geplaatst dat Noud Bles deze maand had met Wim Huijser. Duur: ongeveer 20 min.
Wat vooral duidelijk wordt in de meer persoonlijke verhalen is hoe belangrijk voor Noud Bles zijn echtgenote Mieke is. Ze wordt zelfs hier en daar zijn muze genoemd. Ontroerend is het gedicht 'Vrij'- aan haar opgedragen:
Vrij - voor Mieke
De vrijheid komt
als het smelten van bevroren water
onder vers gevallen sneeuw,
dat zichtbaar stroomt in de bedding van de tijd.
Zo vrij is het bergloopje niet,
het valt van rots op steen,
om tak en mos en bladerhoop,
door gleuf en goot,
vloeit samen, valt soms in een ravijn,
Kan niets dan zwellen, zich verdiepen,
zich verbreden in steeds kalmer golven.
Stroomt nooit terug.
Mist alles om zichzelf te zijn.
Bij de vrijheid die ik op de oever heb,
sta ik stil en denk aan jou.
Hoe vrij ik me beweeg door
in- en uitgeademde lucht.
Naar jou, weer weg en steeds terug,
Bevrijd, bewogen, blauw.
De Bühne special is te bestellen via: info@uitgeverijaspekt of via bol.com of via een mailtje via
www.noudbles.nl
De boeken van Noud Bles zijn overal te bestellen en ook in bibliotheken te vinden. Als het corona virus achter ons ligt, leven we vast wat minder online met elkaar en dan ligt weer een live Bühne presentatie in het verschiet. (MdB)
