 |
| Bart Haers |
 |
| Eerste druk van het essay van Thomas Mann in 1918 waarin hij een pleidooi hield voor een niet-politiek schrijverschap |
Dat
Bart Haers goed onderlegd is in literatuur van - en over de Manns blijkt met enige regelmaat uit stukken op zijn blog 'kwestievanverwondering.blogspot.com'. Maar ook, en vooral, is hij belezen en goed ingevoerd in de geschiedenis van Europa. Dat maakt zijn essay rond de broedertwist tussen Thomas en Heinrich Mann bijzonder boeiend, ook voor minder goed ingevoerde lezers. Zijn essay met de titel
Representatie versus de revolutionaire geest voert de lezer naar de ontstaansgeschiedenis van het Duitse keizerrijk en zelfs naar de periode vóór 1871, toen er in Duitsland nog lang geen sprake was van een centraal bestuur. Vooral de latere ontwikkelingen in de laatste decennia van de negentiende eeuw, waarin er sprake was van een tweede industriële revolutie, kon niet iedereen in Duitsland bijbenen, met name niet in de geest.
 |
| Het keizerrijk Duitsland van 1871 tot 1918 - bron: Wikipedia |
Interessant wordt het essay van Haers wanneer hij iets onvermijdelijks in de loop van de geschiedenis toont, waardoor de gebroeders Mann wel met elkaar in botsing moesten komen als het ging over de rol en taak van kunst in de samenleving. Genoegzaam is bekend dat Heinrich Mann zich al vroeg bekeerde tot de sociaal-democratie en zich ontwikkelde tot een uitgesproken politiek geëngageerd schrijver. Thomas Mann moest hier niets van hebben, hij wilde vasthouden aan het oude keizerrijk en voelde zich eigenlijk bedreigd door de nieuwe tijd. In de jaren 1914 - '18 trok hij zich terug om te werken aan zijn
Betrachtungen eines Unpolitischen.
 |
| Keizer Wilhelm II in groot tenue |
Maar niet alleen Thomas en Heinrich Mann lagen met elkaar overhoop als het ging om het herdefiniëren van de rol van kunst in de samenleving - Haers toont overtuigend aan dat dit past binnen een algeheel zoeken naar nieuwe wegen. In dit opzicht stond de broedertwist niet op zichzelf maar paste deze in de tijdgeest. Een boeiend essay voor het voorjaarsnummer. (MdB)
 |
Gebroeders Mann als 'upcoming' schrijvers in de literaire wereld van de jaren '10 van de twintigste eeuw
|
