Dorian d'Oliveira over Mädchen in Uniform: Schwärmerei op een Pruisisch internaat

Wie las ze als meisje niet? Kostschoolboeken met titels als 'Mandy en de bende erop uit', 'Jopie in het internaat'...Dat een meisje niet bij haar ouders woonde sprak tot de verbeelding. In de Weimarrepubliek ontstond er een gedoogbeleid en - zône voor openlijk beleefde homoseksualiteit. In de jaren van superinflatie op de puinhopen van de Eerste Wereldoorlog, gedijde een libertijnse atmosfeer. Cabarets en clubs, sommige besloten, maakten een ongekende bloeiperiode door. Het is in deze sfeer van openheid, dat het mogelijk was om in 1931 een film uit te brengen met een lesbisch thema: Mädchen in Uniform, naar de roman Gestern und Heute van Christa Winsloe. De film, geregisseerd door Leontine Sagan, werd ongekend populair en bereikte een cultstatus tot ver in de twintigste eeuw.

Het verhaal draait rond broeierigheid op een Pruisisch internaat, waar een jong, puur en sensitief meisje naartoe wordt gestuurd. Eén lerares trekt zich het lot aan van het meisje en ontfermt zich over haar. Er onstaat een band die allerlei verwijzingen heeft naar een liefdesrelatie. Deze gevoelens leiden tevens tot wanhoop van het meisje, die een eind aan haar leven dreigt te maken. Dorian d'Oliveira schetst in zijn lezenswaardige essay de geschiedenis van de film, de navolgers en de invloed ervan. Ook wijdt hij een boeiend stuk aan de regisseuse, Leontine Sagan. Aardig in zijn betoog is dat hij Erika Mann noemt, die ook een rolletje had in de film uit 1931. Erika Mann, die als achttienjarig meisje naar de prestigieuze toneelopleiding ging van Max Reinhardt, een grote naam in die tijd, had in 1930 haar contract beëindigd bij het Beierse Staatstheater. Een filmrol zal haar goed zijn uitgekomen.

Scène uit de film

Het lesbische thema leidde tot enige ophef - maar het werd verhuld gebracht. Er was een remake uit 1958 met de toen immens populaire Romy Schneider, waarin dit gegeven volledig was weggepoetst. Later, in de jaren '70, aldus d'Oliveira, beleefde de orginele film een revival. Een boeiend verhaal uit de filmgeschiedenis van Dorian d'Oliveira voor het najaarsnummer. (MdB)